به گزارش پرشین خودرو، در چند دهه اخیر اتفاقات مهیج و عظیمی در صنعت خودرو رخ داده است. اگر به قرن قبل بیندیشید، باید ماشین‌هایی را تصور ‌کنید که تسمه‌ پروانه آنها و دینام موتور ماشین ها از جنس های غیر پلاستیک همچون چرم بودند که به راحتی بر اثر گرما فرسوده یا پاره می شدند.

با گذر زمان، آنها با تسمه های لاستیکی - از جمله تسمه دینام و تسمه پروانه - جایگزین شدند. با این حال، حتی امروزه نیز ممکن است به طور کامل از نوع استفاده از این تسمه ها آگاه نباشید. به همین دلیل است که ما این مطالب مفید را گردآوری کرده‌ایم تا شما را در مورد زیر و بم تسمه‌ها در خودرو مطلع کنیم. هرکسی که راننده ماشین محسوب می شود احتمالاً قبلاً نام تسمه پروانه را شنیده است. تسمه پروانه در کنار دو تسمه ی دیگر ماشین یعنی تسمه تایم و تسمه دینام، وظایف مهمی را در سیستم ماشین به عهده دارد.

تسمه پروانه در خودرو چیست؟

تسمه پروانه یا تسمه فن یک نوار لاستیکی مصنوعی انعطاف پذیر است که اجزای مختلف موتور را به یکدیگر متصل می کند. یک سری دندان های طولانی در امتداد سطح داخلی تسمه وجود دارد که باعث ایجاد خاصیت کشسانی می شود و به آن اجازه می دهد به میله هایی که به آن متصل می شود بچسبد و از سر خوردن آن در هر نقطه ای جلوگیری کند. در واقع تسمه پروانه در خودرو برای انتقال قدرت دورانی یا چرخشی از یک مکان به مکان دیگر در موتور ماشین استفاده می شود. تسمه پروانه به روشی بسیار شبیه به تسمه تایم کار می کند، همچنین یکی از محور هایی که به آن متصل می شود فن یا پنکه خنک کننده­ ی موتور است که درواقع علت این که به این نام خوانده می شود همین مورد است.

وظایف تسمه پروانه در خودرو چیست؟

هنگام صحبت در مورد تعمیر و نگهداری منظم خودروی شما، باید به یاد داشته باشید که تسمه پروانه بخشی جدایی ناپذیر از ماشین شما است. تسمه پروانه یک تسمه انعطاف پذیر است که از لاستیک ساخته شده است و می تواند اجزای مختلف موتور را در کنار هم نگه دارد. از کارکرد تسمه پروانه می توان نگه داشتن قرقره میل لنگ و همچنین دینام متصل به فن خنک کننده موتور را نام برد.

انواع تسمه پروانه در خودرو

تسمه پروانه نیز با توجه به قیمت و هزینه ای که مشتری یا سازنده­ی خودرو در نظر دارد می تواند متفاوت باشد. همچنین انواع تسمه پروانه با توجه به کارکرد و جنس، نوع خودرو، مدل خودرو تفاوتهایی با یکدیگر دارند، به همین دلیل هنگام خرید تسمه پروانه باید اول نیاز سنجی دقیقی صورت گیرد تا یک خرید عاقلانه و به صرفه رقم بخورد. یک تسمه پروانه ی با کیفیت و خوب به گونه ای باید طراحی شود که میزان اصطکاک ایجاد شده در موتور خودروی شما را به حداقل برساند. تسمه پروانه های جدیدتر دقیقاً برای این منظور با دندانه های منحنی ساخته می شوند.

انواع تسمه پروانه در ماشین

• تسمه های معمولی
• تسمه های شیاری
• تسمه‌های v شکل دنده
• تسمه‌های v شکل روکش‌دار مخصوص
• تسمه‌های v شکل مخصوص دنده‌ای
• تسمه‌های شش گوش
• تسمه‌های v شکل ساده چند خطی
• تسمه‌های v شکل چند خطی دنده‌ای
• تسمه‌های دور متغیر صنعتی و کشاورزی
• تسمه‌های تایمینگ ماشینی و صنعتی

تسمه های شیاری در چند مدل خودروی زانتیا و پژو استفاده می شود و تسمه های معمولی در مصارف گوناگونی از قبیل: کشاورزی، لباسشویی، صنعتی، ماشینی، کولری و ... مورد استفاده قرار می گیرد.

دو دسته‌ی پر کاربرد تسمه پروانه، تسمه‌های روکش‌دار و تسمه‌های چند خطی هستند.

بهترین زمان تعویض تسمه پروانه چه زمانی است؟

رانندگی طولانی مدت با تسمه پروانه ی فرسوده در جاده ها می تواند بسیار آزاردهنده باشد. گاهی اوقات برخی از تسمه ها برای مدتی صدای جیر جیر می دهند، ولی این صدا ها بعد از زمان کوتاهی از بین می رود. برای اینکه متوجه شوید چه زمانی باید تسمه پروانه خودروی خود را تعویض کنید هیچ قانون مکتوبی مبنی بر اینکه چه زمانی این تعویض ضروری است وجود ندارد، اما بستگی زیادی به خودرو و همینطور مناطقی که  رانندگی می کنید دارد. برای اینکه بدانید دقیقاً چگونه و چه زمانی باید تسمه ها را تعویض کنید، باید به طور منظم بر تسمه ها نظارت داشته باشید یا با کارشناسان و مکانیک ها مشورت کنید.

برخی از علائم هشدار دهنده رایج تسمه پروانه خودرو که نشان می دهد نیاز به تعویض دارند عبارتند از:

• صدای جیرجیر پی در پی از جلوی خودرو
• زمانی که فرمان خودرو به مشکل می خورد
• گرم شدن بیش از حد موتور خودرو
• ساییدگی و پارگی قابل توجه روی تسمه ها
• کاهش کنترل فرمان خودرو
• عدم عملکرد صحیح سیستم تهویه و کولر
• شارژ نشدن باتری

چرا تعویض به موقع تسمه پروانه از اهمیت زیادی برخوردار است؟

با توجه به اطلاعاتی که بدست آوردیم حالا به خوبی از اهداف اصلی تسمه پروانه در خودرو و نحوه نظارت بر سلامت این تسمه ها آگاه شدید. شما به هیچ عنوان نباید فرآیند تعویض این تسمه  را به تاخیر بیندازید چرا که سیستم خنک کننده برای تامین انرژی نیاز به تسمه دارد. در برخی از موتورها، تسمه سرپانتین  نیروی موتور را تامین می کند. در موتورهای دیگر، تسمه پروانه آن را تغذیه می کند. این تسمه می تواند بخش های زیر را در سیستم خنک کننده ی خودرو تغذیه کند:

• پمپ آب
• فن رادیاتور
• تهویه مطبوع

با تغذیه سیستم خنک کننده یا تعویض به موقع، این تسمه عملکرد ایده آل زیر را در اتومبیل شما خواهد داشت:

• رادیاتور را خنک می کند.
• مایع خنک کننده را از طریق موتور به گردش در می آورد.

اگر تسمه فن پاره شود، موتور شما دیگر خنک نمی شود. این امر باعث گرم شدن بیش از حد موتور می شود که ممکن است منجر به تعمیرات پرهزینه شود. بنابراین ایده خوبی است که تسمه فن را در بازرسی های معمول خودرو ی خود بررسی کنید.

چگونه از تسمه موتور مراقبت کنیم؟

با توجه به شرایط آب و هوایی که در آن زندگی می کنید، برخی از تسمه ها ممکن است عمر بیشتری داشته باشند. تسمه های مدرن با عملکرد خوب تا 100000 کیلومتر هم طول عمر دارند. وسیله نقلیه خود را از نور مستقیم خورشید دور نگه دارید و آن را در پارکینگ یا زیر درخت پارک کنید. اگر در آب و هوای گرم و خشک زندگی می کنید، به یاد داشته باشید که ماشین خود را در یک مکان با سایه بان پارک کنید. ،هر زمان که مراحل تعمیر و نگهداری را انجام می دهید، مطمئن شوید که مایع خنک کننده یا روغن روی تسمه ها ریخته نمی شود تا از آسیب و لغزش جلوگیری کنید.

همانطور که اشاره کردیم، طول عمر تسمه های پروانه ی به آب و هوای بستگی دارد. همچنین توصیه می کنیم از گرم شدن بیش از حد موتور خود جلوگیری کنید تا تسمه های خود را در حالت مناسب و مطلوب نگه دارید. بهترین کار نیز این است که تسمه های خود را حداقل یک بار در ماه بررسی کنید و مراقب علائمی باشید که نشان دهنده ساییدگی یا آسیب است. به خاطر داشته باشید که تسمه ها برای روشن نگه داشتن موتور شما ضروری هستند. بنابراین، ضروری است که آنها را در شرایط خوب و مطلوبی نگه دارید. در صورت وجود آسیب، با یک مکانیک متخصص مشورت کنید و از آنها بپرسید که آیا تعویض تسمه ضروری است یا خیر.

عمر مفید تسمه پروانه تا چه زمانی ادامه دارد؟

اگر هر زمان که موتور خودروی شما روشن است صدای جیرجیر تسمه را بشنوید، احتمالاً مشکل از تسمه پروانه است. با نازک‌تر شدن آن، بافت تسمه فن تغییر می‌کند و باعث ایجاد صدای جیر جیر می‌شود که با میله های موتور تماس پیدا می‌کند. این یک نشانه واضح و مشخص برای زمانی است که تسمه فن خود را تعویض کنید.

همانطور که گفتیم یک تسمه فن با کیفیت به گونه ای طراحی می شود که میزان اصطکاک ایجاد شده در موتور خودرو شما را به حداقل برساند. تسمه های فن دار جدیدتر دقیقاً برای این هدف با دندانه های منحنی ساخته می شوند و طول عمرمفید آنها با توجه به شرایط مطلوب آب و هوا و نوع تسمه 3 تا 4 سال است و تا 100000 هزار کیلومتر برای خودرو دوام خواهد داشت.

هزینه و قیمت تسمه پروانه در بازار لوازم خودرو

با توجه به اهمیت تعویض به موقع تسمه پروانه به جهت ضرورت آن در سیستم خنک کننده ی ماشین، کنترل فرمان و عملکرد درست موتور و کولر قیمت تسمه پروانه در بازار ارزان و به صرفه محسوب می شود. اما با توجه به جنس آن و نوع مدل شرکت های مختلف و رِنج قیمت آن از 30000 هزار تومان شروع و تا 70000 هزار تومان ممکن است متفاوت باشد.

جمع بندی

با توجه به مطالبی که در مورد تسمه پروانه و اهمیت بسیار آن در سیستم خودرو خواندید، اشتباه جبران ناپذیری است اگر با توجه به علائمی که در خودروی خود مشاهده می کنید به تعویض به موقع تسمه پروانه ترغیب نشوید، زیرا که کاملا متوجه شدید که تسمه پروانه نقش مهمی در سیستم خنک کننده ماشین، کنترل فرمان، رادیاتور و همینطور تهویه دارد.