در خودروسازی ایران اجحاف زیادی در حق مردم می‌شود

پرشین خودرو: یک استاد دانشکاه با تأکید بر لزوم افزایش معیار‌های نرخ‌گذاری خودرو توسط شورای رقابت، معتقد است در صنعت خودروسازی ایران اجحاف زیادی در حق مردم می‌شود و بهترین راهکار ایجاد شرایط رقابتی با کاهش تعرفه واردات خودرو است.

به گزارش «پرشین خودرو»، موضوع قیمت‌گذاری خودرو تولید داخل این روز‌ها با کش و قوس‌های زیادی مواجه شده است؛ داستان از نوسانات نرخ ارز در سال گذشته آغاز شد، از آن زمان بود که خودروساز‌های داخلی خصوصاً دو غول بزرگ خودروسازی ایران مدعی شدند که نرخ‌های خودرو تولیدی آنها با قیمت‌های بالای ارز تناسبی ندارد و قیمت تمام شده خودرو با قیمت آن زمان بسیار فاصله دارد. این نوسانات اولین شوک خود را در روز‌های اول در بازار آزاد خودرو ایجاد کرد و در مدتی بسیار کوتاه با کاهش تولید خودروسازان و یا به عبارتی جلوگیری از خروج خودرو از کارخانه برای کاهش عرضه و افزایش قیمت در آینده، قیمت‌های خودرو تولید داخل به ناگاه رشد چشمگیری داشت طوری که این رشد قیمت‌ها نقل محافل سیاسی و اجتماعی شد. خودرو‌هایی که تا آن زمان چندان به چشم نمی‌آمد آنچنان رشد قیمتی داشتند که دارندگان این خودرو‌ها، آنها را بر چشم خود می‌گذاشتند و به قول معروف حلوا حلوا می‌کردند. در شرایطی که نرخ‌های خودرو بی حد و حصر بالا می رفت، مردم این‌بار و شاید به جرأت گفت برای اولین بار نخریدند و شاید بهتر باشد بگوئیم از پس پرداخت نرخ‌های صعود جدید بر نیامدند تا با کاهش تقاضا نرخ‌ها هم شکسته شود،این اقدام مردم تأثیری هر چند قلیل در کاهش نرخ‌های خودرو تولید داخل داشت. این افزایش قیمت‌ها چند ماهی در بازار ایران خودنمایی کرد تا بالأخره دولت وارد عرصه شد و تصمیم گرفت نرخ خودرو را طبق نوسانات نرخ ارز و بر اساس نرخ پایه یک سال به اضافه تورم بخشی محاسبه کند. بالأخره پس از کش و قوس‌های فراوان قیمت‌گذاری‌ها انجام شد و شاید به زعم برخی قیمت‌گذاری شورای رقابت به عنوان مرجع اصلی تعیین قیمت خودرو نسبت به نوسانات نرخ ارز و تورم موجود برای خودروسازان بد نبود، اما پس از مشخص شدن نرخ‌ خودروهای تولید داخل و بخصوص چهار خودرو پر تیراژ کشور، باز خودروسازان اعلام کردند که این نرخ‌ها باب طبعشان نیست و خود قیمت‌ها را محاسبه کرده و به شورای رقابت اعلام می‌کنند. به هر حال این جدال بین خودروسازان و دولت برای تعیین ارزش خودرو کماکان ادامه دارد و این جدال تنها به سرگردانی مردم انجامیده است، اما به هر حال آنچه برای مردم اهمیت دارد قیمت‌گذاری خودرو طبق عرف جهانی و در نظر گرفتن رضایت‌مندی آنها است، امری که همگان بر آن اذعان دارند. در این راستا فارس به سراغ یکی از کارشناسان صنعت حمل و نقل رفته و درباره قیمت‌گذاری خودرو از نظرات وی را استفاده کرده که به تفصیل آمده است. علی خاکساری معاون سابق دانشجویی و فرهنگی دانشگاه علامه طباطبایی و عضو اصلی کمیته اقتصاد راه در مجمع جهانی راه است؛ این استاد دانشگاه دارای مدرک تحصیلی دکترای برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای ‌(گرایش برنامه‌ریزی حمل و نقل و ترافیک) است. یکی از مسائلی که درباره صنعت خودروسازی ایران مطرح می‌شود حمایت زیاد دولت از خودروسازان است، در کشور‌های توسعه یافته نحوه حمایت دولت از خودروسازان به چه شکلی است؟ در تمام دنیا خودروساز‌ها فقط تنها در یکی دو سال اول مورد حمایت قرار می‌گیرند، در هیچ جای دنیا از خودرو‌سازها مثل ایران حمایت نمی‌شود؛ بیش از 20 سال حمایت‌های بی‌رویه دولت از خودرو‌سازان در کنار حمایت‌های مجلس و سایر ارگان‌های دیگر، این صنعت را فلج کرده است. البته خودروسازان هم مدام به دنبال پیگیری و استمرار این حمایت‌ها هستند اما زمانی که بحث‌های منطقی راجع‌ به نرخ‌گذاری خودرو انجام می‌شود خودروسازان داخل این حمایت‌ها را کتمان می‌کند در حالی که بیش از دو دهه صنعت خودروسازی ایران مثل کودکی معلول مورد حمایت است و این حمایت‌ها این کودک نوپا را نه تنها خودکفا نکرده بلکه روز به روز وابستگی آنها بیشتر شده است؛ صنعت خودروسازی ایران حدود 20 سال است که به صورت غیراقتصادی فعالیت می‌کند و به دلیل حمایت‌های زیاد و شرایط انحصار مطلقی که برای آنها ایجاد شده، نظیر انحصار در تولید، انحصار در توزیع، انحصار در قیمت‌گذاری و دیگر انحصارها رشد چندانی نداشته است. خودروسازان داخل امتیازات زیادی طی 20 سال اخیر از دولت گرفته‌ و تسهیلات زیادی را هم دریافت کرده‌اند ضمن آنکه در سیاست‌گذاری‌ها نیز مورد حمایت بود‌ه‌اند که نظیر آن تعرفه بسیار بالای واردات خودروهای خارجی و دریافت تسهیلات سنگین است. قطعاً در هر بخش حمایت بی‌رویه مانع رشد و توسعه واقعی می‌شود، نتیجه این حمایت زیاد دولت از خودروسازان چه سرانجامی دارد؟ این صنعت ملی هیچ‌گاه وظیفه ملی خود را انجام نداده است به همین دلیل بعد از این همه سال حمایت کماکان صنعت خودروسازی ایران که زمانی هدف‌ استقلال و عدم وابستگی داشت، با کمترین نوسانات ارزی و ریالی، دچار نوسان می‌شوند و این امر نشان می‌دهد صنعت خودروسازی ایران هیچ‌گاه مستقل نمی‌شود و هر روز وابستگی بیشتری به دولت دارد. البته نتیجه این وابستگی هم تولید خودروهایی در کشور ‌با کمترین امکانات و تجهیزات ممکن و تحمیل آن به بالاترین قیمت به مصرف‌کننده است، چون انحصار ایجاد شده ‌است، همه نوع اجحاف در حق مصرف‌کننده می‌شود.نرخ‌های بالای خودرو تولید داخل، مصرف سوخت غیراستاندارد و تولید آلاینده‌های زیست محیطی برخی از مشکلات تولیدات خودروسازان است اما مصرف‌کننده به اجبار از آن استفاده می‌کند. اگر صنعت خودروسازی ایران طی 20 سال اخیر مورد حمایت وافر دولت نبود تا به امروز نظیر دیگر کشورهای دنیا پیشرفت مطلوبی در افزایش کیفیت داشتیم و خودروهای بی‌کیفیت با قیمت‌های بالا به مردم تحمیل نمی‌شد در حال حاضر در کشورهای همسایه و منطقه نظیر ترکیه، چین، کره و هند خودروهایی تولید می‌شود که با تکنولوژی روز دنیا رقابت می‌کنند در حالی که قیمت بسیار مناسبی دارند اما در ایران حمایت غیرفنی از خودروساز تنها موجب اجحاف به مردم شده و صنعت خودروسازی را با مشکلی جدی مواجه کرده است. در بحث قیمت‌گذاری خودرو و سیاست‌های مربوط به صنعت خودروسازی داخل موضوعات کلانی مطرح است، اما این روز‌ها بحث نرخ واقعی خودرو نقل محافل شده است، این کلاف سردرگم بالأخره به کجا می‌‌رسد؟ قیمت خودرو همیشه در ایران به گزاف بوده و هیچگاه نرخ معمولی نداشته است؛ پس از نوسانات ارزی اخیر، در این بازار آشفته، خودروسازان هم نرخ‌های خود را هر گونه که مایل بودند افزایش داده‌اند و حال که شورای رقابت می‌خواهد برای آنها قیمت‌گذاری انجام دهد مقاومت کرده و اعلام می‌کنند که خود باید قیمت‌گذاری را انجام دهیم. اما این خواسته خودروسازان در شرایطی صحیح است که صنعت مورد حمایت دولت نباشد، اگر این صنعت مورد حمایت دولت نبود خودروساز می‌توانست خود قیمت خودروی تولیدی را تعیین کند اما در شرایط بازار حمایتی که رقابت معنایی ندارد قیمت‌ها باید تکلیفی باشد؛ وقتی بازار انحصاری است قیمت‌ها هم تکلیفی است. این اقدام شورای رقابت در قیمت‌گذاری خودرو یعنی قیمت خودرو برپایه یک زمان به اضافه نرخ تورم، را مناسب ارزیابی می‌کنید؟ این اقدامی لازم بود اما کافی نیست؛ زمانی این رویه مناسب است که به خودروساز مجوز دهند قیمت خودرو را از زمان پایه که شهریور 90 در نظر گرفته شده به اضافه تورم افزایش دهد، اما در صورتی که حقوق کارمندان و کارکنان شرکت نیز به همان میزان بالا رفته باشد این در حالی است که کارگران شرکت‌های خودروساز داخل در حال حاضر با افزایش دستمزد چندانی مواجه نبودند. پس تأکید می‌کنم شرط دیگر شورای رقابت برای خودروسازان در کنار شرایط قبلی افزایش نرخ خودرو، بررسی میزان افزایش دستمزد کارگران خودروسازان باشد، زیرا آن کارکنان هم در این جامعه زندگی می‌کنند. اگر حقوق کارگران شرکت افزایش نیابد چطور نرخ خودرو باید افزایش یابد. برخی کارشناسان یکی از راهکار‌های کاهش قیمت خودرو تولید داخل و افزایش کیفیت آن را صدور مجوز ورود خودرو‌های خارجی با تعرفه‌های پایین می‌دانند و معتقدند در شرایط رقابتی نرخ‌ها کاهش یافته و کیفیت افزایش می‌یابد، نظر شما در این‌باره چیست؟ این موضوع را قبول دارم، راهکار عملی در این باره این است که دولت یک بار برای همیشه به وظیفه خود که حمایت از مردم‌ به عنوان مصرف‌کننده خودروی ایرانی است، جامع عمل بپوشاند و اجازه دهد خودرو با تعرفه حداکثر 10 الی 15 درصد واقعی به کشور وارد شود و هیچ مانع دیگری برای ورود این خودرو‌ها به کشور وجود نداشته باشد زیرا در شرایط تنوع محصولات مصرف‌کننده خود بهتر می‌داند با شرایط اقتصادی خود و کیفیت خودرو، چه محصولی را انتخاب کند. قطعاً با وضع چنین مقرراتی و حسب قوانین دست و پا گیر واردات خودرو، عملاً بازار برای خودرو‌سازها باز می‌شود، ضمن آنکه نمی‌توانند هر اجحافی را در حق مصرف‌کننده داشته باشند؛ اگر مثل تمام دنیا واردات خودرو به کشور آزاد باشد ( با همان تعرفه 10 الی 15 درصد واقعی) این موضوع هم به نفع اقتصاد ملی خواهد بود و هم به نفع مصرف‌کننده و صنعت خودرو‌ساز است. در حال حاضر خودرو‌های خارجی با همان تعرفه 40 الی 45 درصد وارد کشور می‌شود؟ خیر؛ وضع تعرفه 40 درصد برای واردات خودرو فقط عنوان می‌شود اما رقمی واقعی این نیست یعنی هیچگاه خودروی خارجی با تعرفه 40 الی 50 درصد به کشور وارد نمی‌شود درواقع خودروی خارجی که هم اکنون به دست مصرف‌کننده ایرانی می رسد با تعرفه بیش از 100 درصد وارد شده است. هم اکنون خودرویی که در دنیا به قیمت 20 هزار دلار به فروش می‌رود با احتساب تعرفه 40 درصدی باید به نرخ 30 هزار دلار در ایران به فروش رود در حالی که هم اکنون همین خودرو با قیمت 60 الی 70 هزار دلار در کشور ایران به دست مصرف‌کننده می‌رسد و به آن دلیل است که واردات در ایران انحصاری است؛ با وجود آنکه در قانون اعلام کردیم واردات آزاد است عملاً با ایجاد موانع، تعرفه‌ها را افزایش داده‌ایم.هم واردات را انحصاری کرده‌ایم و واردات انحصاری نیز مثل تولید انحصاری، اقتصاد کشور را فلج خواهد کرد‌ و حق مصرف‌کننده را ناحق می‌کند. البته این را هم بگویم که حتی با تعرفه 40 درصد واقعی در واردات خودرو می‌توان ورود خودرو را تسهیل کرد تا خودروی خارجی بدون مانع به کشور وارد شود، این امر موجب می‌شود مصرف‌کننده راضی باشد و اقتصاد صنعت رشد یابد ضمن آنکه در شرایط رقابتی، کیفیت خودروها افزایش می‌یابد و این به رضایتمندی مشتری و خودروسازان می‌انجامد. قطعاً ورود خودرو‌های خارجی با تعرفه‌های پایین موجب ایجاد شرایط رقابتی سالم و به دنبال آن افزایش کیفیت می‌شود و خودروسازان را به خود می‌آورد. دقیقاً؛ در این‌باره می‌توان به همان مثال معروف سیم کارت اشاره کرد، زمانی که بازار سیم کارت در انحصار یک شرکت بود، سیم‌کارت با نرخ‌های غیرواقعی و گران و با خدمات بسیار پایین به مردم ارائه می‌شد، در حالی که پس از رقابتی شدن و تعدد اپراتورها، نرخ‌های سیم کارت شکسته شد و حتی هم اکنون سیم‌کارت‌ها رایگان به دست مردم می‌رسد و قطعاً این امر برای اپراتورها سودده است. در شرایط رقابتی نیز برای خودروسازها، خودروساز می‌تواند خودروی خود را به هر قیمتی که مایل بود نرخ‌گذاری کند، اما مصرف‌کننده با توجه به تعدد برندها و کیفیت در کنار توانایی مالی خود قدرت انتخاب دارد. ضعف اصلی عدم توسعه و پیشرفت تخصصی تولید خودرو در ایران را غیر از حمایت بی‌رویه از خودرو‌ساز چه می‌دانید؟ هم‌اکنون صنعت خودروسازی ایران، صنعتی ایزوله است که نه قدرت صادرات قوی دارد، نه می‌تواند مصرف‌کننده داخل را راضی کند و با این اجحاف در حق مصرف‌کننده کماکان همیشه ورشکسته است. ضعف اصلی در این باره مدیریت صنعت خودروی کشور است؛ سیاستگذاری‌های غلطی که در این 20 سال برای صنعت انجام شده موجب عدم توسعه آن شده است که اگر سیاستگذاری صنعت از تولید جدا شود، بهتر بود. متأسفانه در ایران سیاستگذاری صنعت خودرو به طور مستقیم و غیرمستقیم توسط تولیدکننده انجام می‌شود و خواست تولیدکننده به سیاست می‌انجامد و این مورد کمر اقتصاد را خواهد شکست؛ در واقع سیاست‌گذاری برای این صنعت باید مستقل بوده و با مفاهیم کلان اقتصادی، ارزشگذاری به انسان و بدون توجه به تولید ارائه شود تا تولید خود را با سیاستگذاری منطبق کند، در حالی که این موضوع در حال حاضر برعکس است؛ یعنی سیاستگذاری خود را با تولید منطبق می‌کند و این روش هیچگاه مناسب نخواهد بود. اگر سیاستگذاران مستقل داشته باشیم که حتی یک تولیدکننده نتواند در سیاستگذاری دخالت کند، می‌توان امیدوار بود که ظرف چند سال آینده در مسیری صحیح از صنعت گام برداریم و ظرف یک دهه آینده جایگاه مناسبی در خودروسازی دنیا داشته باشیم. تعیین سیاست‌های صنعت توسط تولید‌کنندگان در هیچ جای دنیا مصداق ندارد و برای اقتصاد خطر‌آفرین است؛ هم‌اکنون تنها در حق مصرف‌کننده اجحاف می‌شود، در حال حاضر عده‌ای محدود (کمتر از 100 نفر) در خودروسازی ایران و قطعه‌سازی خودرو منفعت کلان دارند و بقیه مردم از صنعت خودروسازی کشور زیان می‌بینند که امیدواریم این رویه اصلاح شود. هم‌اکنون در خودروسازی ایران تولید اقتصادی معنا ندارد، تنها به دنبال تولید فنی هستند و تولید فنی صرفاً به دنبال تولید یک کالا بدون توجه قیمت، کیفیت، بازاریابی و رضایت مصرف‌کننده است که این شیوه تفکر، باید از تولید فنی به سمت تولید اقتصادی سوق یابد.
کد خبر 22149

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 12
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • 00 ۰۰:۰۰ - ۱۳۹۲/۰۲/۱۷
    2 0
    فقط پیش فروش دارند یه سمند فقط نقده
  • علی ۰۰:۰۰ - ۱۳۹۲/۰۲/۱۷
    18 2
    آقا همین الآن تو سایت ایران خودرو سمند EF7 پایه گاز سوز در 8 رنگ متنوع داره عرضه میشه! در صورتیکه بنزینی اش فقط یک رنگ سقید داره! یعنی مشتریان بنزینی محکوم به خرید فقط سفید رنگ هستند!!!!! ای خدا زور گویی اینقدر تابلو!!!!؟؟؟؟
  • محمدرضا ۰۰:۰۰ - ۱۳۹۲/۰۲/۱۷
    7 0
    بابا زبونمون مو در آورد. به فکر پیشفروش های تحویل اسفند باشید. ما که نباید به قیمتهای سال92 ماشین تحویل بگیریم. بابا ما شش ماه پیش 72 درصد مبلغ خودرو را پرداخت کردیم. پس عدالتی که میگید کجاست؟
  • بهزاد ۰۰:۰۰ - ۱۳۹۲/۰۲/۱۷
    14 1
    علی آقا ملت میگن نخرید تحریم کنید شما دنبال رنگ ماشینی؟!!
  • دانشجو ۰۰:۰۰ - ۱۳۹۲/۰۲/۱۷
    16 0
    هیچ کشوری با انحصاری شدن محصولاتش پیشرفت نکرده حالا در هر شاخه ای که باشه. ماشین برای مردم مهمه چون تمامی مسائل کاری یا تفریحی با اون انجام می شه و در جامعه امروز جز وسایل مهم ما شده و متاسفانه الان ماشین سرمایه شده در صورتی در خارج چنین نیست.
  • ناشناس ۰۰:۰۰ - ۱۳۹۲/۰۲/۱۷
    15 0
    این ها رو همه می دونند و حتی بیشتر مسئولین هم خبر دارن که چه خبره و چه چیزی تولید می کنند و به این مردم بی گناه می دن و باعث ضرر مالی و خدایی نا کرده ضرر جانی میشن و بعد با پورویی تمام می گن راننده مقصره نه ماشین.
  • تاسف ۰۰:۰۰ - ۱۳۹۲/۰۲/۱۸
    3 0
    تاسف تاسف تاسف يکي نيست يه نم نگاهي به مردم ضعيف بيندازه که نمي تونن حتي يه پرايد بخرن. کاری کردید که هميشه آه و نفرين مظلومان پشت سرتان باشد.....
  • ali ۰۰:۰۰ - ۱۳۹۲/۰۲/۱۸
    5 0
    هم زمان با اعلام غيرقانوني بودن و لغو مصوبه افزايش قيمت خودرويي دولت(به قيمت تجاري) از سوي رياست محترم مجلس شوراي اسلامي در مورخ 22/12/1391، شركت ايران خودرو تاكنون نسبت به ارسال 3 نوبت پيام مبني بر دريافت دعوتنامه جهت پرداخت مابه التفاوت قرارداد با مهلت‌هاي پرداخت 30/12/1391 و 20/01/1392 و 05/02/1392 و با همان قيمت تجاري لغو شده اقدام نموده است. علي‌ايحال باتوجه به عدم تعيين قيمت خودرو توسط شوراي رقابت و سازمان حمايت تا پايان فروردين1392، تكليف آن دسته از پيش خريدهاي خودرو كه تاريخ تحويل آن پايان فروردين1392 مي‌باشد، چيست؟ آيا قرار است به نرخ قديم محاسبه گردد و يا به قيمت مصوب شوراي رقابت و آن هم بعد از پايان فروردين1392؟ و يا به عنوان مثال، افرادي مثل بنده كه درحد 71درصد از قيمت كل خودرو را پرداخت نموده‌ايم، تكليف چيست؟ و آيا ميزان افزايش قيمت جديد توسط شوراي رقابت به كل مبلغ 100درصد تعلق مي گيرد و يا فقط به تتمه باقي مانده؟ از مسئولين محترم، درخواست رسيدگي برابر با قانون، مقررات و شرع مقدس اسلام را دارم.
  • علی ۰۰:۰۰ - ۱۳۹۲/۰۲/۱۸
    3 2
    آقا بهزاد کدوم ملت؟؟؟؟ در تمام مدلهای سمند ظرفیت نقد و اقساط پر شده!!! شما از طرف ملت سخن نگو لطفا" ! بعدشم مثل اینکه سر عقل اومدند و امروز رنگهای متنوع را در تمام مدلهای فروش نقدی اعمال کردند! بعضیها میان اینجا واسه خود شیرینی مینویسند که تحریم و ما نمیخریم اما از اونور اولین نفر تو صف خرید هستند و دارند ثبت نام میکنند! از دیروز زدم به اینور و اونور پول پیش پرداخت را جور کنم ..... امروز که اومدم یه SE نقد و اقساط بخرم دیدم ظرفیت پر شده!!!!!!
  • رضا ۰۰:۰۰ - ۱۳۹۲/۰۲/۲۰
    0 0
    ای بابا اینا که خودمونم میدنیم استاد عزیز. کو کسی که بفهمه و برای مردم قدمی برداره!
  • مصلح ۰۰:۰۰ - ۱۳۹۲/۰۲/۲۱
    0 0
    علی آقا راست میگی بعضی از اینایی که تحریم تحریم میکنن همون دلال ها هستند که دارن خودشون دوجین دوجین ثبت نام میکنن ولی ملت بدبخت رو شیر میکنن که کسی خرید نکنه چون میدونن که قیمتی که قراره با نرخ تورم محاسبه بشه و تورمی که قرار نیست هیچ وقت منفی بشه یعنی چی....یعنی اینکه این رکود آرامش قبل از طوفانه....ازمن برادرانه به همه نصیحت ...تا بازار راکده خریدتونو بکنید...البته اگر واقعا ماشین لازم دارید.....
  • حسین ۰۰:۰۰ - ۱۳۹۲/۰۲/۲۲
    1 0
    اقای برج 4 مگان ثبت نام کردم بانرخ 37 میلیون سود مشارکت حدود 1میلیون 25میلیون نقد پرداخت شد مانده پرداختی که قرار6ماهه بود 7ماهه شد مبلغ 11 میلیون 36 میلیون شد بگزریم سایپا دید زیان کرده کفپوش موکت خودرو را هم غنیمت دانست از روی خودرو ..... بعد اقای دکتر از حقوق ملت صحبت میکنن برو باباجان خدا خیرتون بده همتون دستتون توی یه جیبه............