به گزارش «پرشین خودرو»، سوئیچ را چرخاند، استارت‌ پشت استارت، تا نفس نیمه جان ماشین‌ کهنسال فرو رود و بازآید، دچار چنان لرزشی شد که گویی کمربند یا دستگاه ویبره به او بسته بودند.

فنرهای صندلی به اندازه‌ای روی هم خوابیده بود که با کوچکترین تکانی، آهن کف آن‌ها ضربه‌ای به ستون فقراتش وارد می‌کرد، راننده پیچ رادیوی ماشینش را باز کرد «بسم الله الرحمن الرحیم، سلام خدمت شنوندگان اخبار شبانگاهی، طرح اسقاط بشارت ویژه خودروهای فرسوده فراخوان شد‌، بر اساس این طرح برای ماشین‌های سواری مدل 57 تا 74 مبلغ 2 میلیون و 800 هزار تومان و برای وانت‌های یک تن و پایین‌تر مبلغ 2 میلیون و 300 هزار تومان پرداخت می‌شود.

سه میلیون و 300 هزار تومان به مالکان وانت‌های یک تن به بالا پرداخت می‌شود و ماشین‌های مدل‌های 74 تا 82 شمسی و معادل میلادی در صورت عدم دریافت معاینه فنی می‌توانند در این طرح ثبت‌نام کنند».

این خبر مانند زنگی در گوش راننده صدا کرد، صبح روز بعد به مرکز اسقاط 2812 شهرداری قم واقع در میدان شهرداری، جنب بانک تجارت مراجعه کرد، پوستری که با عکس ماشین فرسوده‌ آویزان از طناب روی دیوار نصب شده بود، این امر را تداعی می‌کرد که حکم اعدام این خودروها صادر شده است. فرم ثبت‌نام اسقاط خودرو را با نوشتن مشخصات فردی و ارائه حساب بانک تکمیل کرد و اسناد متعلق به خودرو را تحویل داد تا آن را در قالب پرونده‌ای مرتب کنند.

نیروی مرکز اسقاط در کمتر از 20 دقیقه اقدام به ثبت‌نام کرد و بلافاصله مراحل اداری از قبیل فرم بازدید و تاییدیه راهور انجام گرفت و پس از تایید حساب در یک روز مشخص به متقاضی اعلام شد تا خودرو خود را در مرکز اسقاط خودروی 2812 شهرداری قم، کیلومتر 13 جاده کوه سفید، جنب محل دفع زباله‌های شهری تحویل دهد.

اینجا قبرستان ماشین‌هاست، چشمش را که به هر طرف می‌چرخاند ماشینی می‌دید که به هر دلیلی در گوشه‌ای افتاده بود، کامیون،‌ نیسان،‌ وانت و پیکان و در بخشی دیگر نیز موتورهای از رده خارج مشاهده می‌شد.

حتی لاشه ماشین‌های تصادفی نیز در بین ماشین‌های اسقاطی به چشم می‌خورد، در صورتی اسقاط بر روی ماشین‌های تصادفی انجام می‌شود که تصادف بالای 40 درصد نباشد، متقاضی مقصر نباشد و از بیمه خسارت را نگرفته باشد و فرد در صورت دریافت هزینه از بیمه باید ماشین را تعمیر کند و سپس به اسقاط تحویل دهد.

با توجه به اینکه حرف s را برای شماره‌گذاری ماشین‌های اسقاطی امسال انتخاب کرده‌اند، کارمند مرکز اسقاط با اسپری قرمز بر روی کاپوت ماشین نوشت، «S137».

2 سال گذشته ماشین خاموش نیز تحویل گرفته می‌شد ولی برخی از مالکان به حق خودشان قانع نبودند و متعلقات موتور ماشین و گیربکس را خالی کرده و دوباره این لوازم در چرخه استفاده خودرو‌ها بازمی‌گشت، که به دنبال این امر، ستاد تبصره 13 سیاست تحویل خودرو با موتور کامل و قابل حرکت را در پیش گرفت؛ این مطلب را ابوالفضل عطایی‌مهر، کارمند مرکز اسقاط خودروی 2812 شهرداری قم در حال کد زدن خودروها عنوان کرد.

خودرو ابتدا به سمت مکانی حرکت داده شد که در بخش جلو و عقب مجهز به دوربین بود و در این بخش ماشین به اندازه 50 قدم حرکت کرد تا فیلمبرداری از آن صورت گیرد.

خودرو را به زیر سوله سقف‌دار هدایت کردند، همه خودرو‌ها در زیر سوله در صف‌های موازی ردیف شده بودند با چرخش چشمی همه رنگ‌ها و مدل‌های ماشین‌ها دیده می‌شد، رنو مشکی، پیکان سفید، پیکان زرد و حتی خودروهای خارجی نظیر تویوتا، فولکس، شورلت و ... که شماره‌های روی کاپوت آن‌ها به ترتیب افزایش پیدا می‌کرد و تنها نقطه مشترک آن‌ها حرف S آن‌ها بود.

در این میان تعداد زیادی موتورسیکلت فرسوده قابل مشاهده بود که طی طرح اسقاط موتورسیکلت‌‌های دولتی با همکاری اداراتی مانند منابع طبیعی، هواشناسی،‌ علوم پزشکی، امور مالیاتی استان قم و ثبت‌احوال از رده خارج شده بود.

پس از تحویل خودرو و پذیرش آن مبلغ 300 هزار تومان به صورت کمک بلاعوض از طرف مرکز اسقاط به حساب متقاضی واریز شد.

چند روز بعد افسر راهنمایی و رانندگی شماره موتور ماشین و پلاکت‌ها، رنگ و سیستم خودرو را با مدارک موجود در پرونده خودرو تطابق داد تا اصالت خودرو تایید شود و پس از احراز اصالت خودرو، کارمند مرکز اسقاط دست به کار شد تا تیر خلاص را به پیکر نیمه‌جان ماشین وارد کند و محیط شهری را نیز از وجود چنین ماشین کهنسالی نجات دهد.

پیش‌بند چرمی‌اش را بست، کلاه ایمنی را بر سرش گذاشت، ماسک را بر روی بینی‌اش گذاشت و دست به کار شد، 6 ستون ماشین را با سنگ فرز و 2 رکاب ماشین را با هوابرش به صورت نیمه قطع شده برید.

کارمند مرکز اسقاط شماره موتور را از بین برد و موتور را سوراخ کرد، ماشین با این اقدامات دیگر قابل استفاده نیست.

برای بار دوم کارشناس راهور به سراغ خودرو آمد و مراحل اسقاط را از نظر گذراند و مهر تایید را بر خروج کامل خودرو از چرخه طبیعت زد.

در مرحله‌ای دیگر پلاک‌های خودرو تحویل انبار پلاک شد تا در آنجا بایگانی شود،‌ مدارک اسقاط خودرو به مهاب (موسسه هماهنگی مراکز اسقاط و بازیافت خودروی کشور) ارسال و در نهایت پس از تایید 2 میلیون و 500 هزار تومان به حساب متقاضی واریز شد.

این پایان کار نیست بلکه نوبت تفکیک اجزای جسد ماشین رسیده است، که طی آن داشبورد، پلاستیک، صندلی‌ها، شیشه‌های عقب و جلو، دیفرانسیل و گیربکس را در‌آوردند و تنها اسکلتی از اتاق ماشین باقی ‌ماند.

برای موتورسیکلت‌ها نیز موتور و سیلندر را سوراخ کردند و بدنه آن را بریدند.

چند قدمی جلوتر گیربوکس، دیفرانسیل و موتور‌ ماشین‌ها به صورت تپه‌ای روی هم انبار شده بود و تنها برخی از بخش‌هایی از ماشین که ارزش درآوردن ندارد، مانند چراغ‌ها جدا نشده بود.

به گفته ابراهیم خدادادی، مدیر مرکز اسقاط خودروی فرسوده شهرداری قم ماشین، موتور و گیربوکس دمونتاژ شده به حسن‌آباد تهران فرستاده می‌شود و چدن، مس و آلومینیوم آن تفکیک و به کارخانه ذوب آهن فرستاده می‌شود تا پس از ذوب در صنعت به کارگیری شود.

وی بر حذف قطعات ماشین‌های فرسوده به طور کامل تاکید کرد و گفت: این قطعات به هیچ عنوان در چرخه خودرو بازنمی‌گردد زیرا این قطعات فرسوده و ناکارآمد است، موجب آلایندگی و مصرف بیش از میزان استاندارد سوخت می‌شود و بازگشت این قطعات به استفاده مجدد، از رده خارج کردن خودروهای فرسوده را بی‌اثر می‌کند.

دستگاه چنگ، با اهرمی که ابزاری چنگ مانند به آن متصل است به سوی اسکلت ماشین‌ها حرکت داده شد، اسکلت ماشین‌های پیکان،‌ رنو و وانت به صورت چندین ردیف بر روی یکدیگر قرار گرفته بود، چنگ پایین آمد، راننده طوری چنگ را تنظیم کرد که چنگ‌ها از جای خالی شیشه‌ها داخل و به سقف قلاب شد.

ماشین «S125»، بلند شد و تکان‌هایی در هوا خورد و بالای دستگاه پرس قرار گرفت، اهرم ماشین چنگ اندکی پایین آمد و ماشین در دهانه دستگاه پرس جایابی شد و به تعبیری دهانه این دستگاه حکم تابوت را برای اسکلت‌های ماشین‌ها داشت، دستگاه پرس مانند کتابی بسته شد، در اثر فشاری که از 6 طرف به اسکلت ماشین وارد شد، مکعبی یک در یک متر فشرده از اسکلت ماشین به وجود آمده بود.

لیفتراک به سمت مکعب فشرده ماشین آمد، اهرم دارای کفه را زیر مکعب فشرده ماشین گذاشت و سپس راننده لیفتراک را به سمت تپه مکعب‌های فشرده رنگارنگ ماشین‌ها حرکت داد و مکعب فشرده را به روی تپه انداخت.

تیر سال گذشته طرح جایگزینی خودروی فرسوده در حالی اجرا می‌شد که طی آن پولی به حساب فرد واریز نمی‌‌شد بلکه متقاضی با ثبت‌نام در یکی از نمایندگی‌های فروش و تحویل خودرو به مرکز اسقاط می‌توانست خودروی جایگزین را دریافت کند که به دلایلی از جمله عدم تعهدات نمایندگی و عدم پرداخت وام از طرف بانک‌های طرف قرارداد این طرح مسدود شد.

البته علاوه بر طرح بشارت طرح‌های دیگری مانند نقدی سواری و وانت تعاونی، طرح نقدی 90، طرح نقدی ویژه دهه فجر سال 91، طرح نقدی ماه مبارک رمضان برای سال 92 و طرح نقدی آسمان نیز تاکنون اعلام شده که مورد استقبال همشهریان و دوستداران هوای پاک قرار گرفته است.

آمار اعلام شده از سوی مرکز اسقاط خودروی فرسوده شهرداری قم نشان می‌دهد که در طرح بشارت تاکنون 600 نفر ثبت‌نام کردند و پذیرش 450 ماشین صورت گرفت و واریز وجه به مبلغ 300 هزار تومان به حساب آن‌ها انجام شد و از این تعداد 410 نفر به طور کامل مبلغ مورد نظر را دریافت کردند.

در این میان مرکز اسقاط تسهیلات ویژه برای متقاضیان در نظر گرفته است که می‌توان به حمل رایگان خودرو به محل پارکینگ، انجام تمام مراحل اداری از زمان ثبت‌نام تا واریز وجه بدون حضور مالک، تحویل قطعات و کمک برای روشن کردن خودروی فرسوده برای تحویل و مهم‌تر از همه اخذ پلاک مجازی برای خودروهای پلاک قدیم که تاکنون موفق به دریافت پلاک نشده‌اند در نظر گرفته است.

بر اساس آمار راهنمایی و رانندگی استان قم 636 خودرو در سال 86، سه هزار و 837 ماشین در سال 87، 2 هزار و 612 خودرو در سال 88، پنج هزار و 646 خودرو در سال 89، چهار هزار و 609 خودرو در سال 90، 2 هزار و 417 خودرو در سال 91 و 710 خودرو در سال 92 اسقاط شده است.

تنها اثر باقیمانده از خودروی مکعب فشرده‌ای بود که هیچ یک از علایم حیات ماشین در آن مشاهده نمی‌شد، نه نفسی، نه لرزشی،‌ نه صدای دلخراشی ...

سوئیچ یدک ماشین تنها یادگاری از ماشینی بود که روی تاقچه اتاق خانه جا مانده بود، این آخر خط سرنوشت خودروهای فرسوده است.

منبع: فارس