/خبرنگار: فرشید آصفی/ به گزارش خبرنگار پرشین خودرو، چند نوبت عرضه خودرو در بورس کالا انجام شد و مزایای این روش در کنار اندک معایب قابل رفع بر همگان عیان شد.

سازوکار شفاف بورس موجب شد تا فرصت‌طلبان نتوانند از کنار معایب این روش به منافع آنچنانی دست یابند و معضل نیز از همین جا آغاز می‌شود. جایی که رانت خواری به واسطه شفافیت در سازوکار عرضه، تبدیل به امری ناممکن می‌شود و طبیعتا صاحبان منافع را به تکاپو برای حذف شفافیت و بازگشت به لاتاری چند ده میلیاردی فروش خودرو می‌اندازد.

اعداد و ارقامی که به واسطه لاتاری به جیب دلالان سرازیر شد و حال به واسطه بورس کالا در جیب خریداران می‌ماند و بخشی از آن وارد چرخه تولید می‌شود به میزانی است که ذینفعان نابه‌سامانی در عرضه خودرو را وادار به تلاش برای حذف بورس کالا از بازار خودرو کرده است.افرادی که منافع گروهی خود را در بی‌نظمی دنبال می‌کنند و شفافیت در سازوکار عرضه را سمی مهلک برای منافع گروهی خود می‌بینند بی‌آنکه نفع عمومی خریداران و تولیدکنندگان را وقعی نهند.

ورود چندباره شورای رقابت به چرخه قیمت‌گذاری خودرو و موانعی که پیش روی عرضه خودرو در بورس کالا آنهم در پوشش منافع مردمی و مقابله با رانت قرار می‌گیرد هر چند جذاب به نظر می‌رسد اما مصداق همان مثل معروف "آزموده را آزمودن خطاست"، خواهد بود.

تشخیص راه درست از مسیر نادرست به خصوص در شرایطی که منفعت طلبان در پوشش احقاق حق خریداران خودرو وارد عرصه شده‌اند طبیعتا کار سختی خواهد بود اما نگاه اجمالی به منافع واقعی خریداران خودرو و خودروسازان در این پروسه و مبالغی که از جیب دلالان حذف شده است، ملاک مناسبی برای تشخیص صحیح است.

به این آمار دقت کنید:

بررسی روند معاملات خودرو در بورس کالا از ابتدای عرضه یعنی ۲۸ اردیبهشت ماه تا ۱۸ دی ماه نشان می‌دهد که در نتیجه فروش ۳۴ هزار و ۸۱۶ خودرو در بورس کالا، ۱۰ هزار و ۴۱۰ میلیارد تومان سود از جیب دلالان به خودروساز و خریدار خودرو منتقل شده است.

در این میان ۵هزار و ۹۹۰ میلیارد تومان منفعت تولیدکنندگان، ۴ هزار و ۴۲۰ میلیارد تومان منفعت خریداران خودرو و ۵۴۰ میلیاردتومان منفعت دولت از دریافت مالیات ارزش افزوده همگی از مزایای ورود خودرو به بورس کالا بوده است که در مجموع باعث شده تادست دلالان همانند روش قرعه کشی به رانت ۱۰ هزار میلیارد تومانی نرسید.

به عبارت دیگر اگر روند قرعه کشی و قیمت گذاری دستوری خودرو ادامه پیدا می کرد، با معامله فقط ۳۴ هزار و ۸۱۶ دستگاه که رقمی اندک به نسبت تولید خودروسازان است، ۱۰هزار میلیاردتومان رانت از مابه التفاوت قیمت کارخانه و بازار آزاد خودروها نصیب افراد غیرمصرف کننده می شد اما با تدبیر انجام شده و رشدعرضه ها این حجم رانت عظیم در حال پاک شدن از صحنه اقتصاد و بازار خودرو است.

همین اعداد و ارقام کافیست تا ببینیم چرا برخی خود را به آب و آتش می‌زنند تا به مسیری بازگردیم که شفافیت و امکان نظارت مردمی در آن وجود نداشت.

اما این همه مزایای خرید خودرو از بورس کالا نیست، از دیگر مزایایی که به واسطه خرید خودرو از بورس کالا وجود دارد می‌توانیم به خرید خودرو به صورت مستقیم از خودروساز، دریافت ماهانه هفت درصد جریمه تاخیر در تحویل خودرو، ضمانت تحویل خودرو توسط بورس کالا، کاهش قیمت خودرو نسبت به بازار، کشف قیمت واقعی خودرو و حذف تقاضای کاذب از بازار خودرو اشاره کنیم.

مقایسه خرید خودرو از بورس کالا با خرید خودرو به روش قرعه‌کشی

نکته مهم اما اینجاست که این‌ها مزایای کوتاه مدت عرضه خودرو در بورس کالا است که در صورت تداوم این سازوکار، می‌توانیم در میان مدت و کوتاه مدت انتظار کاهش قیمت خودرو به واسطه افزایش عرضه و اشباع بازار را نیز داشته باشیم چرا که عرضه خودرو در بورس کالا به واسطه حذف قیمت گذاری دستوری به افزایش نقدینگی خودروسازان و حذف زیان انباشته منتهی خواهد شد و با افزایش نقدینگی، خودروسازان می‌توانند تولید را افزایش داده و مبالغ بیشتری صرف تحقیق و توسعه کنند.