به گزارش خبرنگار پرشین خودرو، بازار خودرو در دهه گذشته شاهد جهش تاریخی بوده است. بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، در سال ۲۰۲۳ تقریباً یک‌پنجم کل خودروهای فروخته‌شده در جهان برقی بوده‌ است. در کنار این جهش، یک پدیده مهم هم رخ داده است و آن بازگشت توجه به هیبریدی‌های غیرپلاگین می باشد چراکه بسیاری از کشورها دریافتند که در شرایط کمبود زیرساخت شارژ و گرانی باتری، HEVها سریع‌ترین و کم‌هزینه‌ترین ابزار برای کاهش انتشار آلاینده‌ها و صرفه‌جویی در مصرف سوخت هستند.

ژاپن و کره جنوبی پیشرو در رویکرد استفاده از خودروهای هیبریدی غیر پلاگین هستند. امروز بیش از نیمی از خودروهای جدی در توکیو، هیبریدی غیرپلاگین‌ است. اتحادیه اروپا نیز با استانداردهای آلایندگی سختگیرانه(یورو۶ و یورو۷) عملاً خودروسازان را وادار کرده که تا پیش از بلوغ کامل بازار برقی‌ها، از هیبریدها به‌ عنوان سکوی انتقال استفاده کنند.

ایران؛ بین آلودگی و فرصت

در ایران، حمل‌ونقل سهم بزرگی در انتشار آلاینده‌ها و گازهای گلخانه‌ای دارد. کافی است سری به هوای تهران، اصفهان یا اهواز بزنیم تا ببینیم که هزینه انسانی و اقتصادی آلودگی چقدر سنگین شده است. از طرف دیگر، واقعیت این است که زیرساخت شارژ خودروهای برقی در کشور تقریباً وجود ندارد؛ حتی برق خانگی برای شارژ گسترده پاسخگو نیست.

در چنین شرایطی، ورود جدی به خودروهای تمام‌برقی یا پلاگین‌هیبرید، بیش از آن‌که پاسخ فوری باشد، به رویایی بلندمدت شبیه است. اما HEVها می‌توانند همین امروز بدون نیاز به زیرساخت شارژ، مصرف سوخت را ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش دهند و در ترافیک‌های شهری میزان آلاینده‌ها را به شکل محسوسی پایین بیاورند.

استانداردها؛ ایران در کجای مسیر ایستاده است؟

در سال‌های اخیر اعلام شده که توان تولید بنزین مطابق استاندارد یورو۵ در ایران وجود دارد و این تغییر، چنانچه عملیاتی و فراگیر شود، فرصت مهمی برای استفاده از خودروهایی با موتورهای کوچک‌تر و کم‌مصرف‌تر فراهم می‌کند، دقیقاً همان چیزی که HEVها به آن نیاز دارد.

اما مشکل اینجاست که هنوز نه سیاست مشخصی برای افزایش سهم هیبریدها در بازار وجود دارد، نه مشوق‌های مالیاتی و تسهیلات اعتباری که بتوانند مردم را به خرید این خودروها ترغیب کنند.

چرا غیرپلاگین‌ها اولویت دارد؟

- عملیاتی‌تر در ایران: HEVها نیازی به شارژ خارجی ندارد؛ بنابراین دغدغه شبکه برق و زیرساخت فعلاً کنار می‌رود.

- صرفه‌جویی فوری: در الگوی مصرف ایرانی که بخش عمده سفرها کوتاه و شهری است، هیبریدها بیشترین صرفه‌جویی را ارائه می‌دهد.

- هزینه کمتر برای مصرف‌کننده: نسبت به خودروهای برقی و پلاگین، هیبریدهای غیرپلاگین قیمت قابل‌ دسترس‌تری دارد.

- تجربه جهانی: از تویوتا پریوس تا هیوندای آیونیک، بازار نشان داده که HEVها راه مطمئن‌تری برای عبور از دوره گذار است.

پیام به سیاست‌گذاران و صنعت

ما چنانچه می‌خواهیم در دهه آینده؛ تنها مصرف‌کننده فناوری‌های از رده خارج نباشیم، باید همین امروز برنامه‌ای جدی برای افزایش سهم HEV ها تدوین کنیم.

چهار پیشنهاد زیر برای حرکت در مسیر توسعه استفاده از خودروهای هیبریدی ارائه می شود:

۱. تعیین هدف مشخص (مثلاً ۳۰ درصد از فروش خودروهای نو طی پنج سال).

۲. اعمال تعرفه‌های ترجیحی برای واردات یا تولید هیبریدی‌های غیرپلاگین.

۳. توسعه شبکه خدمات پس از فروش و آموزش تعمیرکاران.

۴. پایلوت‌سازی در ناوگان تاکسی شهری؛ جایی که اثرگذاری فوری دیده می‌شود.

جمع‌بندی

خودروهای هیبریدی غیرپلاگین نه آرمان‌گرایانه‌اند، نه کوتاه‌نگرانه. آن‌ها پلی واقعی میان امروزِ دودآلود و آینده‌ی برقی‌ است. برای ایران که هم بهبود کیفیت هوا ضرورت حیاتی دارد و هم توان زیرساختی محدودی در اختیار است، غفلت از این فرصت نه تنها یک خطای صنعتی بلکه یک خطای اجتماعی می باشد.