/خبرنگار: زهرا حریری/ به گزارش خبرنگار پرشین خودرو، تابستان امسال بود که پس از بحث‌های مختلف میان وزارت صمت و بورس کالا، در نهایت با موافقت وزیر صمت به عنوان عضو شورای عالی بورس، عرضه خودرو در بورس کالا کلید خورد و عرضه خودروهای داخلی در بورس کالا روندی نسبتا منظم به خود گرفت.

این سیاست با هدف از بین بردن رانت اختلاف قیمت خودرو از کارخانه تا بازار و با هدف حمایت از مصرف کننده واقعی و در نهایت خروج خودروسازان از محدوده زیان انباشته به اجر درآمد. این سیاست هر چند از همان ابتدا موافقان و مخالفانی داشت اما وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرد تا انتهای سال جاری همه خودروهای تولید داخل در این بستر عرضه خواهند شد.

در واقع پس از کشمکش‌های فراوان بین نهادهای مختلف تصمیم‌گیر در مورد خودرو و بازار سرمایه، عرضه خودرو در بورس بالاخره روی ریل افتاده بود و خودروسازان و خریداران درحال برنامه‌ریزی برای عرضه‌های آتی خودرو بودند که نامه دیروز شورای رقابت درباره منع عرضه برخی خودروها، دوباره نگرانی‌هایی درمورد آینده حضور این کالای پرحاشیه در بورس ایجاد کرد؛ نامه ای که ارسال آن باعث جدی‌تر شدن اختلاف شورای رقابت و سازمان بورس بر سر عرضه خودرو در بورس کالا شد.

این اختلاف از زمانی جدی‌تر شد که در پی نابسامانی بازار خودرو در هفته‌های گذشته، مدیران دو شرکت خودروساز بزرگ کشور و برخی معاونان وزارت صمت و نماینده شورای رقابت به سازمان بازرسی کل کشور فراخوانده شدند و پس از آن بود که جمعی از نمایندگان مجلس در نامه ای به شورای رقابت، شیوه فعلی عرضه خودرو در بورس کالا را غیرقانونی و ضدرقابتی اعلام کردند.

با این حال 11 نماینده‌ای که به شورای رقابت نامه نوشتند با بیان اینکه با عرضه خودرو در بورس کالا مخالف نیستند، بلکه تاکید داشتند به دلیل شرایط انحصاری، اضافه درآمد خودروسازان در بورس به خزانه دولت واریز و صرف توسعه حمل و نقل و توسعه زیرساخت ها شود.

اما در پاسخ به اقدام سازمان بازرسی کشور در دعوت مدیران شرکت‌های خودروساز و تأکید بر ادامه روند عرضه خودرو با روش قرعه کشی و بازگشت عرضه خودرو به همان روال گذشته تا تکلیف عرضه خودرو در بورس کالا، دبیر انجمن خودروسازان ایران در نامه‌ای به رئیس سازمان بازرسی کشور ضمن اشاره به ماده 18 قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید اعلام کرد که "بر اساس این ماده از قانون " پذیرش هر کالایی در بورس به معنای جاری بودن قوانین بورسی بر آن و منفک شدن از دیگر مقررات قبلی در حوزه‌های مختلف از جمله قیمت‌گذاری است."

به همین جهت از رئیس سازمان بازرسی کشور در خواست شد با توجه به مزیت های فروش بورسی خودرو، از عرضه خودرو در بورس کالا حمایت کند.

با وجود درخواست خودروسازان در خصوص ادامه عرضه خودرو در بورس کالا و ارائه مستندات قانونی در این خصوص، روز گذشته و به دنبال تداوم کشمکش‌ها در مورد عرضه خودرو در بورس کالا، رئیس شورای رقابت در نامه ای به رئیس سازمان بورس خواستار توقف عرضه برخی از خودروها در بورس کالا شد البته پس از این درخواست شورای رقابت، مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس اعلام کرد که شورای رقابت اختیار قانونی لغو عرضه خودرو در بورس کالا را ندارد.

اما وزیر اقتصاد نیز به این درخواست رئیس شورای رقابت مبنی بر توقف عرضه برخی خودروها در بورس کالا و طرح انحصاری بودن تولیدات خودروسازان واکنش نشان داد و از جلسه فوق‌العاده شورای عالی بورس جهت تعیین تکلیف این مساله خبر داد و به همین منظور در جلسه عصر امروز شورای عالی بورس قرار است عرضه یا توقف عرضه خودرو در بورس کالا بررسی شود.

تصمیم‌گیری در خصوص عرضه خودرو در بورس کالا عجولانه است

با این حال احمد نعمت‌بخش دبیر انجمن خودروسازان ایران در واکنش به درخواست روز گذشته رئیس شورای رقابت در توقف عرضه برخی خودروها در بورس کالا و طرح تعیین تکلیف عرضه خودرو در شورای عالی بورس اظهار داشت: با گذشت مدت کوتاهی از عرضه خودرو در بورس کالا و از سویی مزیت های اجرای این راهکار برای خودروسازان و بازار و متقاضیان، قطعا هر گونه تصمیم‌گیری در خصوص این شیوه بسیار عجولانه خواهد بود.

وی در گفت‌وگو با خبرنگار پرشین خودرو اظهار داشت: البته بر اساس قانون، وقتی خودرویی در بورس کالا پذیرش می‌شود، شورای رقابت چه آن را انحصاری بداند یا نداند، نمی‌تواند جلوی عرضه‌اش در این بستر را گرفته و یا از بورس کالا خارج کند.

وی همچنین به نامه اخیر انجمن خودروسازان به رئیس سازمان بازرسی اشاره کرد و افزود: در نامه اخیر انجمن خودروسازان به رئیس سازمان بازرسی کشور به بخش زیادی از منافع عرضه خودرو در بورس کالا اشاره شد. از جمله منافعی که این شیوه برای دولت در افزایش درآمد مالیاتی و عدم ایجاد بار مالی از محل ماده 90 اصل 44 قانون اساسی دارد. همچنین عرضه خودرو در بورس کالا باعث بازگشت اعتماد مردم به سرمایه گذاری در بورس، جذب نقدینگی جامعه، شفاف سازی قیمت‌ها و نجات خودروسازان از ورشكستگی و كمك به خروج شركت‌ها از زیان 150 هزار میلیارد تومانی، قطع دست سوداگران و مافیای خودرو، افزایش تولید و حرکت در مسیر تعادل در بازار خواهد شد.

پیشنهاد نمایندگان و واریز درآمد خودروسازان به خزانه دولت باعث تاسف است

دبیر انجمن خودروسازان همچنین به پیشنهاد اخیر 11 نماینده مجلس به شورای رقابت و موضوع واریز اضافه‌ درآمد خودروسازان به خزانه دولت برای توسعه حمل‌ونقل عمومی اشاره و تصریح کرد: از انتقادها و پیشنهادات نمایندگان مجلس بسیار متاسفم. آیا این چنین راهکارهایی برای سایر بخش ها مانند فولاد مبارکه که کل درآمد حاصل از بورس را برداشت می کند نیز مطرح می شود؟ در حالی که خودروسازان در 10 سال گذشته مطابق اطلاعات سامانه کدال بیش از 150 هزار میلیارد تومان زیان انباشته داشتند.

نعمت بخش افزود: با عرضه خودرو در بورس کالا و اختصاص درآمد حاصل به شرکت‌های خودروساز، علاوه بر اینکه این درآمد بر تولید بیشتر شرکت‌ها و پرداخت مطالبات قطعه سازان تاثیر دارد بلکه خودروسازان می‌توانند از قطعه‌سازان تقاضای افزایش کیفیت داشته باشند و در مسیر توسعه محصول گام های جدی‌تری بردارند.

وی با اشاره به آمار پلیس در خصوص تغییر سند خودروها در یک سال گذشته و اعلام مدیران فروش شرکت‌ها، حدود 85 درصد تقاضای خرید خودرو را تقاضای کاذب و برای سرمایه گذاری دانست و بیان کرد: روش قرعه‌کشی و تعیین قیمت دستوری بسیار اشتباه است و باید دید به چه دلیل نمایندگان مجلس، قرعه‌کشی را بهتر از بورس می‌دانند و استدلال آنها چیست. مگر زمانی که قرعه‌کشی انجام می‌شد، قیمت‌ها بالا نمی‌رفت؟ اقتصاددانان کشور باید فکری به حال نقدینگی جامعه کنند وگرنه این پول به سمت هر بازاری حرکت می‌کند و آن را از بین می‌برد.

این مقام مسئول در انجمن خودروسازان در پایان راهکار اصلی فروش خودرو را فروش در حاشیه بازار عنوان کرد و افزود: اگر چه بارها بر استفاده از تجربه دهه 70 و فروش خودرو در حاشیه بازار تاکید کردیم اما با این حال تاکنون شهامت تصمیم‌گیری در دولت‌های قبل و فعلی وجود نداشته است بنابراین در شرایطی که امکان فروش خودرو در حاشیه بازار وجود ندارد بهترین راهکار، فروش خودرو در بورس کالاست اقدامی که مانع از توزیع رانت در بازار خودرو و خروج خودروسازان از زیان‌دهی خواهد شد.